استایرن و پلی استایرین دو ترکیب آلی بسیار مهم می باشند. و از مصارف بسیار متعددی برخوردارند. ولی تمایز اصلی بین دو ماده در این مورد خلاصه می شود که، روند بسپارشی استایرن باعث تولید پلی استایرین میشود. که خود نوعی الاستومر ترموپلاستیک ترکیبی است. استایرن از نظر شیمیایی با نام وینیل بنزین شناخته می شود. و یکی از قدیمی ترین ترکیبات وینیلی در دنیا می باشد. این ترکیب اولین بار از رزین های طبیعی ویژه در سال ۱۸۳۹ گرفته شد. پس از آن شیمیدان ها توانستند تا پلی استایرین را به حالت تجاری با استفاده از روش بسپارشی اضافی واحدهای مونومری استایرن تولید کنند. پلی استایرن به یکی از پلاستیک هایی تبدیل شد که در دنیا بیشترین مصرف را داشت. حتی امروزه نیز استایرن و پلی استایرین نقش بسیار مهمی در صنعت پلیمر ایفا می کنند. که دلیل آن هم ویژگی های شیمیایی و فیزیکی خاص آنها می باشد.
استایرن چیست؟
استایرن که با نام اتنیل بنزین، وینیل بنزین و فنیل اتن نیز شناخته می شود نوعی ترکیب ارگانیگ میباشد. این ماده ی مشتق شده از بنزین، نوعی مایع روغنی بدون رنگ است. این در حالی است که نمونه های قدیمی آن می توانند رنگی زرد داشته باشند. همچنین به راحتی تبخیر شده و بوی شیرینی دارد ولی غلظت بسیار بالای آن ممکن است بویی نامطلوب داشته باشد. استایرن به عنوان پیش ماده پلی استایرین و انواعی از هم بسپار های آنها شناخته می شود. در سال ۲۰۱۰ نیز حدود ۲۵ میلیون تن از استایرن تولید شد و تا سال ۲۰۱۸ به ۳۵ میلیون تن رسید.
تاریخچه استایرن
در سال ۱۸۳۹ یک داروساز آلمانی توانست یک مایع فرار را از رزین درخت شیرین ژد امریکایی بگیرد. وی نام این مایع را استایرول گذاشت. که امروزه با نام استایرن شناخته می شود. وی دریافت زمانی که ماده در معرض هوا، نور و حرارت قرار گیرد، به تدریج به یک ماده لاستیک مانند و سخت تبدیل می شود. که نام آن را استایرول اکسید گذاشت. در سال ۱۸۴۵ شیمیدان آلمانی دیگری توانست فرمول تجربی استایرن را تعیین کند. همچنین آنها متوجه شدند که مادهای با نام استایرول اکسید دارای فرمول تجربی یکسانی با استایرن می باشد.
پلی استایرین به چه ماده ای گفته می شود؟
نوعی الاستومر ترموپلاستیک ارگانیک می باشد. که از بسپارش استایرن و یا وینیل بنزین تولید میشود. این ماده بدون شکل، سبک وزن و سخت می باشد. و مقاومت بسیار بالایی در برابر رطوبت و جریان الکتریسیته دارد. علاوه بر آن، این ماده سخت و شفاف بوده و به سادگی قالب گیری می شود. و بر عکس انواع مختلفی از پلاستیک های معمول عمل می کند.
خواص فیزیکی این را با ایجاد تفاوتی در توزیع جرم مولکولی، متدهای تولیدی و انواع مواد افزودنی در طی فرآیند های تولیدی تغییر داد. از این ماده برای تولید بسته بندی های ارزان قیمت مواد غذایی استفاده می شود. پلی استایرین های گسترش یافته یا انواع فوم، با حرارت دهی به پلی استایرین در حضور عامل های بادی یا مایعات فرار همانند پروپیلن و بوتیلن تولید می شوند.
این ماده شیمیایی برای عایق سازی گرمایی یخچال ها و اتاق های فضای سرد به کار برده می شود. ماده یاد شده در تولید بسته بندی های سبک وزن نیز نقش دارد. که این مورد باعث می شود تا هزینه های تعمیراتی بسته ها و هزینه های حمل و نقل آنها کاهش پیدا کند.
تفاوت پلی استایرین و استایرن
زمانی که مولکول های استایرن به یکدیگر متصل می شوند، یک ماده پلیمری را به وجود میآورند. که در واقع پلی استایرین خلق میشود. این ماده نوعی پلاستیک بی اثر بوده و برای تولید انواع محصولات همانند فوم های پلی استایرنی به کار برده شود. فوم های پلی استایرین معمولاً در تولید دیس های یکبار مصرف و سایر بسته بندی های مواد غذایی کاربرد دارند. همان طور که گفته شد پلی استایرین از مصارف بسیار متعددی برخوردار بوده است. و یکی از مصارف آن مواد غذایی می باشد زیرا فوم های ساخته شده از این ماده، گزینه های مقرون به صرفه و پاکیزه ای هستند. که می توان با آنها مواد غذایی را به صورت کاملی عایق ساخت و آن را برای مدت زمان طولانی تری تازه نگه داشت.
فوم های پلی استایرینی موادی سبک هستند. و حدود ۹۵ درصد از ترکیبات آن ها را هوا تشکیل می دهد. خاصیت عایق پذیری بسیار خوبی داشته که از آن در تولید بسیاری از محصولات بهره گرفته می شود. همانند ظرف های درب داری که باید غذا ها را گرم نگه دارند. از سایر مصارف این فوم ها می توان به تولید انواعی از ضربه گیرها و یا بسته بندی های محافظ اشاره کرد که باعث میشود تا قطعات الکتریکی و کامپیوترها در طی حمل و نقل از ضربه حفظ شوند.
اما استایرن مایعی بدون رنگ و شفاف می باشد و به عنوان یکی از بخش های کاربردی در تولید محصولات متفاوتی به کار برده می شود. استایرن به صورت طبیعی در بسیاری از مواد غذایی وجود دارد همانند دارچین، گوشت گاو، دانه های قهوه، بادام زمینی، گندم، غلات، هلو و توت فرنگی.
بدون دیدگاه